Blog o historii ochrony przeciwpożarowej, sprzętu gaśniczego i działalności straży
historia ochrony przeciwpożarowej
historia straży pożarnej
dawny sprzęt techniki pożarniczej
Platforma edukacji w zakresie ochrony ruchomych zabytków techniki pożarniczej i opieki nad tymi zabytkami.
NA SKRÓTY
O PORTALU
„ Dom straży pożarnej, gdzie odbywa się rozdanie jałmużny w postaci rzeczy i amatorskie przedstawienia w wiosce aleksandrowskiej". (Opis polskiego etnografa Bronisława Piłsudskiego sporządzony w języku rosyjskim). Miasto: Aleksandrowsk Sachaliński, Sachalin. Kraj: Rosja. Domena publiczna: http://pauart.pl/app/artwork?id=BZS_RKPS_2799_k_4_c
Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie. Numer inwentarza: BZS.RKPS.2799.k.4/c.
Pompa firmy R. L. Langensiepen i S-ka, zb. OSP Kowal
AKTUALNOŚCI
Dokumentacja i identyfikacja reliktu dawnej techniki w celu opracowania karty ewidencyjnej ruchomego zabytku techniki lub też przeprowadzenia prostej kwerendy dla zainteresowanej strony w celu ustalenia chociażby czasu, miejsca powstania ww. obiektu z podaniem nazwy jego producenta, wymaga bardzo często interdyscyplinarnych i interpersonalnych umiejętności, a także ciągłego dokształcania się nie tylko w zakresie ewolucji historycznego zabytku z przedmiotowej dziedziny, ale także w zakresie szeroko rozumianych dziedzin nauk społecznych. Zasada ta dotyczy także dawnego sprzętu ochrony przeciwpożarowej i historii ruchu strażackiego. W identyfikacji, klasyfikacji i wartościowaniu zabytku dziedzictwa kulturowego ważne jest by umieć skorzystać z wypracowanych przez siebie i innych metod badawczych.
Danuta Janakiewicz-Oleksy
Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach
W ramach prowadzonych kwerend przez Centralne Muzeum Pożarnictwa kilka dni temu podjęto się zadania identyfikacji metrykalnej pompy strażackiej będącej własnością OSP w Kowalu (woj. kujawsko-pomorskie).
W ogólnej charakterystyce tego obiektu stwierdzono na podstawie przesłanych zdjęć, że konstrukcja pompy w zasadzie nie wyróżnia się zbytnio od innych tego typu. Cechuje ją szeroki rozstaw mosiężnych cylindrów ustawionych w pionie. Żeliwny powietrznik posiada kształt gruszkowaty – wydłużony przy korpusie zwężony, po bokach którego wmontowano wysokie wentyle. Dźwignia z kutego żelaza również jest dosyć typowa jak u innych podobnych o proporcjonalnej do całości obiektu długości ramion. W obiekcie zauważono brak drewnianej podstawy typowej dla pomp (sikawek) typu przenośnego. Ze zdjęć wynika, że pompa nie była poddawana konserwacji i renowacji jak również nie spełnia już ona funkcji użytkowania pierwotnego. W identyfikacji obiektu największą uwagę przykuła nie tyle konstrukcja budowy pompy, co zachowana na powietrzniku sygnatura, która jednocześnie spełnia funkcję rosyjskiego akronimu:
ЛK O—
Akronim na pompie strażackiej – historia pewnej kwerendy
HISTORYPOŻ & MUZEOPOŻ
HISTORYPOŻ & MUZEOPOŻ
PRZEJDŹ DO INNYCH ARTYKUŁÓW
Powyższe sygnowanie, stanowiło główną niewiadomą w toku prowadzonych badań w celu ustalenia producenta, którego należało odszukać weryfikując sygnatury warsztatów odlewniczych działających na przełomie XIX i XX wieku z terenu Cesarstwa Rosyjskiego ze szczególnym uwzględnieniem obszaru zaboru rosyjskiego i powiązanych z nim najważniejszych w rozwoju przemysłu miast (Warszawa, Sankt Petersburg, Moskwa).
Poszukiwania i założenia były zgodne także z pierwotnym miejscem użytkowania obiektu czyli miasta Kowal położonego w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, które po 1815 r. znajdowało się pod zaborem rosyjskim.
Wzór akronimu na pompie strażackiej tworzy układ graficzny składający się z dwóch wielkich liter alfabetu rosyjskiego oraz indeksu górnego i dolnego ЛK O—
Pierwsza w układzie alfabetu rosyjskiego litera Л (pol. L) pochodzi od nazwiska producenta. Kolejna litera w połączeniu z indeksem górnym i dolnym K O— z języka rosyjskiego oznacza „kompanię”, „towarzystwo akcyjne” w tłum. na język polski „ i S-ka”.
W trakcie poszukiwań i konsultacji zewnętrznej ustalono, że producentem pompy jest R. L. Langensiepen i S-ka - odlewnia rosyjska (Лангензипен К-О) z siedzibą w Sankt Petersburgu i oddziale w Warszawie.
Odlewnia Brązu i Warsztatów mechanicznych została założona przez R.K. Grosha w 1878 r. Przemysłowiec Richard Ludwigovich Langensiepen w 1887 r. odkupił ją od pierwszego właściciela i od tamtej pory firma nosiła nazwę Zakład Mechaniczny Odlewni Żelaza i Miedzi oraz Fabryka Zbrojenia Langensiepen. W fabryce produkowano sprzęt dla wojska, marynarki wojennej i straży ogniowych. Produkty firmy sygnowano ЛK O—
Przeglądając stare reklamy i prospekty tej firmy można zauważyć w logotypie manierę polegającą na zlewaniu i nakładaniu się liter oraz indeksu górnego i dolnego. Całość sprawia wrażenie, że w ogólnym znaku graficznym widnieje litera łacińska J lub S i rosyjskie K. Inaczej jest również kiedy porównamy sygnatury tego producenta na odlewach z mosiądzu, miedzi, brązu czy żelaza. Wobec powyższego można przypuszczać, iż formy odlewnicze (jednorazowe lub trwałe), dla każdej z tej grupy metali w zależności od techniki były różne, tworząc w sygnowaniu zmienną manierę artystyczną.
Redakcja Historypoż poszukuje informacji na temat zakładowej straży pożarnej nieistniejącej już Elektrowni I w Jaworznie na Górnym Śląsku.
Copyright 2022. HISTORYPOŻ&MUZEOPOŻ. Wszelkie prawa zastrzeżone.