historia ochrony przeciwpożarowej
historia straży pożarnej
dawny sprzęt techniki pożarniczej
Platforma edukacji w zakresie ochrony ruchomych zabytków techniki pożarniczej i opieki nad tymi zabytkami.
NA SKRÓTY
O PORTALU
„ Dom straży pożarnej, gdzie odbywa się rozdanie jałmużny w postaci rzeczy i amatorskie przedstawienia w wiosce aleksandrowskiej". (Opis polskiego etnografa Bronisława Piłsudskiego sporządzony w języku rosyjskim). Miasto: Aleksandrowsk Sachaliński, Sachalin. Kraj: Rosja. Domena publiczna: http://pauart.pl/app/artwork?id=BZS_RKPS_2799_k_4_c
Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie. Numer inwentarza: BZS.RKPS.2799.k.4/c.
Tak jak w przypadku „Płonącego welonu panny młodej” i ta historia okazała się prawdopodobnie zwykłą kaczką dziennikarską, którą zainteresowałam się swego czasu. W Katoliku Polskim nr 92 z 21/22 kwietnia 1934 r. na str. 6 przeczytałam: „18 bm. wieczorem Grabowski Franciszek, zam. przy ul. Krzyżowej 2 napalił silnie w piecu a następnie tuż przy piecu porozwieszał bieliznę. poczem wyszedł z mieszkania do restauracji Wieczorka. W czasie bielizna zapaliła się, a wezwana straż pożarna ogień stłumiła. Po odjeździe straży pożarnej Grabowski ponownie napalił w piecu i znów porozwieszał bieliznę, a przed lokatorami wyraził się, że bieliznę poleje benzyną, by prędzej i łatwiej się spaliła. Wynika z tego, że Grabowski umyślnie spowodował pożar. Wyto, doprowadzono do miejscowego Komisariatu do przeprowadzenia dalszych dochodzeń.” Powyższa historia dotyczyła obywatela z Królewskiej Huty dzisiaj miasta Chorzowa. Chciałam sprawdzić czy jest prawdziwa. W pierwszej chwili pomyślałam, że może chodziło w tej historii o wyłudzenie odszkodowania. Zakładałam również chorobę psychiczną Grabowskiego. Bez względu na moje przypuszczenia, zależało mi poznać prawdziwe przyczyny tego incydentu.
Danuta Janakiewicz-Oleksy
Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach
Według księgi adresowej województwa śląskiego na ulicy Krzyżowej 2 w 1927 r. zamieszkiwał fryzjer Franciszek Grabowski. Czyżby to o niego chodziło?
Podpalenie wg opisu prasowego miało miejsce w 1934. Przez te kilka lat mieszkanie mogło zmienić właściciela. Co wzbudza wątpliwości to również fakt iż w Królewskiej Hucie nie funkcjonowała restauracja „U Wieczorka”, czyżby chodziło o tę w Tychach? Pan Grabowski poszedł lub raczej pojechał na słynne świniobicia i wódkę? Nie mogę tego w dalszym ciągu ustalić. Zakładam, że nic takiego nie miało miejsca, ponieważ informację o podpaleniu mieszkania przeczytałam tylko w Katoliku Polskim i w żadnej innej (śląskiej) gazecie z tamtego okresu. Stan poirytowania sprawił, że wg własnego uznania opisałam to tak:
- Franc czy to naprawdę Pan!? - Bynajmniej! Musiała mnie Pani z kimś pomylić.
- Wyglądasz jakbyś Pan rozum postradał. To już minęły te czasy, kiedy trzeba było się bać. Patrz! Ulica gwarna, ruch jak co dzień. Nikt na nikogo nie zwraca uwagi, a za zaułkiem kamienicy nikt się z rewolwerem nie czai. Ubzdurałeś sobie bandytów. Myślisz, że nie wiem jak na starość dziwaczejesz? Ludzie gadają, że Orgeszowców nadal wypatrujesz. Było minęło!
- Nic nie rozumiesz kobieto!. 500 morgów lasu spaliło się w Ligocie, Murckach. Ogień zaszedł do Mikołowa i Sosnowca. Potem kolejne 200 morgów i cała wieś Grabowo. Wszystko poszło z dymem i na Pszczynę. Tych dwudziestu co ich zaaresztowano i co się przyznali już dawno wyszło. Oni dalej myślą, że w 1921, broń przed nimi chowałem. Kryłem się po lasach więc mają ze mną porachunki.
- Nie potrzebnie bierzesz to na sumienie …. Nie poznaję Cię.
- Po coś tu przyszła i czego chcesz?!
- Niczego nie chcę! Idę do Wilhelma Ciborskiego pod 2A, stolarza. Stół u niego zamówiłam.
Patrzył jak wchodzi do bramy, jak znika mu z oczu. Przez chwilę jeszcze stał nieruchomo i zastanawiał się czy iść za nią. Co ma teraz zrobić? Przecież ona już wie, gdzie mieszkam – pomyślał. Czuję się jak obłąkaniec. Co robić, co robić!
Przypisy i literatura:
[1] Cytat za: Katolik Polski nr 92 z 21/22 kwietnia 1934 r. s. 6.
[2] Por. Księga Adresowa województwa śląskiego, s. 297.
[3] Orędownik Śląski, nr 89 z 17 sierpnia 1921 r. s. 3.
Fotografia: Sylwetka mężczyzny z papierosem, w zb. NAC. Domena publiczna.
Redakcja Historypoż poszukuje informacji na temat zakładowej straży pożarnej nieistniejącej już Elektrowni I w Jaworznie na Górnym Śląsku.
Copyright 2022. HISTORYPOŻ&MUZEOPOŻ. Wszelkie prawa zastrzeżone.